00:03
Chúng ta là ai? Đó là một câu hỏi lớn. Chúng ta về bản chất cũng chỉ là loài vượn có dáng đi thẳng, não phát triển và có trí thông minh siêu việt Có thể chúng ta là như vậy. Chúng ta thuộc họ Người. Và là loài Người thông minh hiện đại Và chúng ta cần phải ghi nhớ điều đó, xét về vị trí của chúng ta trong thế giới ngày nay và tương lai của chúng ta trên hành tinh này
00:32
Chúng ta là một loài trong số khoảng 5,5 nghìn loài động vật có vú tồn tại trên trái đất ngày nay. Chỉ là phần thị nhỏ so với số lượng các loài vật thực tế từng sinh sống trên hành tinh này. Chúng ta là một trong xấp xỉ khoảng hay nói cách khác là trong ít nhất 16 loài vượn có dáng đi thẳng đã tồn tại hơn sáu triệu đến tám triệu năm. Tuy nhiên, như chúng ta đã biết, chúng ta là loài vượn có dáng đi thẳng duy nhất mà vẫn còn tồn tại trên trái đất ngày nay,
01:05
Và chúng ta cũng cần phải ghi nhớ điều đó, bởi vì loài tinh tinh lùn (Vượn Bonobo) cũng rất giống con người, Gen của chúng giống đến 99% gen của chúng ta Chúng ta cũng có chung tổ tiên với một số loài vượn lớn Điều quan trọng cần phải nhớ là ta đã tiến hoá. Có thể một số người sẽ cảm thấy không thích khi nghe tôi nói như vậy, nhưng chúng ta đã tiến hoá từ tổ tiên chung với loài Khỉ đột, Tinh tinh và cả loài Vượn Bonobo Chúng ta có cùng quá khứ, cùng tương lai. Và rất quan trọng để nhớ rằng mọi loài vượn đều phải trải qua quá trình tiến hóa như chúng ta trở thành chúng ta hôm nay. Và đó là cuộc hành trình đầy tính nhân văn, nó tập trung vào ba thế hệ trước của gia đình tôi, khi chúng tôi tới phía đông châu Phi để tìm hài cốt hóa thạch của tổ tiên chúng ta và ghép chúng lại với nhau theo trình tự tiến hóa.
02:14
Và đây là cách chúng tôi tìm nó. Một nhóm nam nữ tình nguyện đã đi khắp các vùng của châu Phi rất chậm, tìm kiếm những mảnh vụn của xương, hóa thạch có thể nằm trên mặt đất. Và đó là một ví dụ cho thấy chúng tôi sẽ làm gì khi chúng tôi đi dọc các vùng địa hình miền bắc Kenya, tìm kiếm hóa thạch. Tôi nghĩ rằng nhiều bạn ở đây có thể nhìn thấy các hóa thạch trong tấm ảnh này, nhưng nếu bạn nhìn kĩ hơn, đây là xương hàm, xương hàm dưới của một con vượn đứng thẳng 4,1 triệu tuổi khi tìm thấy nó ở bờ tây hồ Turkana. (cười) Nó cực kì tốn thời gian, tốn công sức và sẽ liên quan tới rất nhiều người khi bắt đầu gắn kết quá khứ của chúng tôi lại. Chúng tôi vẫn chưa có được bức tranh hoàn chỉnh của nó.
03:10
Khi tìm được một hóa thạch, chúng tôi đánh dấu nó. Ngày nay, chúng tôi đã có công nghệ hiện đại hơn: GPS. Chúng tôi đánh dấu nó bằng GPS và chụp ảnh lại mẫu vật để chúng tôi có thể đặt lại đúng vị trí của nó trên mặt đất khi chúng tôi tìm thấy nó. Và chúng tôi có thể nhập tất cả thông tin này vào túi GIS cỡ lớn. Khi chúng tôi tìm thấy cái gì đó cực kì quan trọng, như xương của tổ tiên, chúng tôi bắt đầu khai quật nó cực kì cẩn thận và chậm rãi, sử dụng búa nha khoa và cọ đầu nhỏ. Và tất cả những trầm tích này sau đó sẽ được quét bằng các máy này và khi chúng tôi quét lại lần nữa thật kĩ càng tìm kiếm những mảnh xương vụn nhỏ, sau đó chúng sẽ được rửa sạch.
03:54
Và những thứ này thật thú vị. Chúng thường là duy nhất hoặc là lần đầu tiên con người bắt gặp những thứ còn lại. Và đây là một khoảnh khắc rất đặc biệt, khi tôi và mẹ tôi đang đào một vài thứ còn sót lại của tổ tiên loài người. Và đây là một trong những chuyện đặc biệt có thể được làm cùng với mẹ. (cười) Ít người có thể nói được điều này.
04:23
Nhưng bây giờ, hãy cùng tôi quay trở lại châu Phi, hai triệu năm trước. Tôi muốn chỉ ra ở chỗ này, nếu bạn đang nhìn bản đồ của châu Phi, nó nhìn thực sự giống một hộp sọ của vượn người. Bây giờ chúng ta sẽ đi tới phía đông châu Phi và thung lũng Rift. Nó chủ yếu chạy lên từ Vịnh Aden hoặc chạy xuống hồ Malawi. Và Thung lũng Rift là một chỗ trũng. Nó là lưu vực của những con sông đổ từ cao nguyên, mang theo trầm tích, bảo quản xương của các loài từng sống ở đây.
05:07
Nếu bạn muốn trở thành một hóa thạch, bạn phải cần một nơi để chết, nơi mà xương của bạn được nhanh chóng chôn vùi. Sau đó bạn hy vọng mặt đất sẽ di chuyển để lôi các xương này trở lại bề mặt. Và sau đó bạn mong rằng một trong số chúng tôi sẽ đi xung quanh và tìm thấy một vài mảnh nhỏ của bạn. (cười) OK, nó hoàn toàn ngạc nhiên khi chúng tôi biết nhiều thứ về tổ tiên chúng ta ngày nay, bởi vì nó cực kì khó khăn, thứ nhất: khó khăn cho những thứ này được vùi lấp và thứ hai: khó khăn trong việc đem chúng ngược lại bề mặt. Và chúng tôi đã dành 50 năm chỉ để tìm kiếm những gì còn sót lại này và bắt đầu ghép chúng thành câu chuyện tiến hóa.
05:47
Bây giờ, hãy ghé qua Hồ Turkana, một trong những hồ là lưu vực của phía bắc nước chúng ta, Kenya. Và nếu bạn nhìn về phía bắc, chỗ này, có một con sông lớn chảy vào hồ mang theo trầm tích và chôn vùi những mảnh còn sót lại của những loài thú từng sống nơi đây. Hóa thạch di chuyển lên xuống dọc chiều dài lưu vực hồ, rộng cỡ 20 000 mét vuông. Đó là một thành công lớn mà chúng tôi đã làm được. Hai triệu năm trước tại Hồ Turkana, Homo erectus, một trong những tổ tiên loài người, thực sự đã sống ở khu vực này. Bạn có thể thấy một vài loại hóa thạch chính mà chúng tôi đang tìm kiếm ở phía bắc. Nhưng về cơ bản, hai triệu năm trước, Homo erectus, góc phải xa nhất, sống bên cạnh ba tổ tiên khác của loài người. Và đây là hộp sọ của Homo erectus mà tôi vừa lấy khỏi kệ. (cười)
06:51
Nhưng nó không nói lên được chuyện đây là loài duy nhất tồn tại trên Trái Đất lúc ấy. Thực tế, nếu bạn quay ngược lại lúc đó, có rất nhiều loài vượn người hoặc tổ tiên loài người cùng tồn tại ngay tại thời điểm đó. Những thứ này tới từ đâu? Đó là câu hỏi chúng tôi vẫn còn đang tìm câu trả lời. và quan trọng là nhận ra được sự đa dạng của các loài khác nhau, và tổ tiên của chúng ta cũng không ngoại lệ. Đây là một vài mẫu hóa thạch đã được dựng lại từ những mẫu lấy từ Hồ Turkana.
07:31
Nhưng tôi rất may mắn khi được nuôi lớn ở Kenya, cùng cha mẹ tới Hồ Turkana để tìm những gì còn sót lại của loài người. Và chúng tôi có thể đào lên, khi chúng tôi đủ già, những hóa thạch kiểu này, một con cá sấu mũi kiếm. Chúng tôi đào được những con rùa khổng lồ, những con voi và nhiều thứ kiểu vậy. Nhưng khi tôi 12 tuổi, như trong tấm hình này, một cuộc thám hiểm thú vị ở phía tây nơi họ tìm được bộ xương của loài Homo erectus này.
08:05
Tôi có thể có liên quan với bộ xương này vì anh ta chết khi tầm tuổi tôi. Và tôi tưởng tượng anh ấy là một người da màu cao lớn. Những người anh em này chắc chắn có khả năng chạy cự li dài, theo đuổi con mồi, có thể cũng đổ mồ hôi như chúng ta. Anh ấy đã có thể sử dụng các hòn đá một cách thành thục như các công cụ. Và riêng anh ta, người mà tôi đang cầm ở đây có một cái lưng không tốt, có thể đã chấn thương khi còn nhỏ. Anh ta đã bị vẹo cột sống, do đó anh ta được coi chừng rất kĩ bởi những con cái khác, có thể nhỏ hơn, những thành viên của gia đình, để sống tới năm 12 tuổi. Bất hạnh cho anh ta, anh ấy rơi vào một đầm lầy và không thể thoát ra được. Về cơ bản, xương của anh ta được chôn vùi nhanh chóng và được bảo quản gần như toàn vẹn.
09:05
Và anh ấy nằm đó tới 1.6 triệu năm sau khi nhà săn hóa thạch nổi tiếng Kamoya Kimeu đi dọc một sườn đồi nhỏ và tìm thấy một mảnh hộp sọ của anh ta trên mặt đất giữa các viên sỏi nhỏ, xác nhận nó thuộc về loài vượn người. Nó là mảnh nhỏ trên đỉnh ở đây. Và một cuộc khai quật được bắt đầu ngay lập tức, càng nhiều những mảnh vụn của hộp sọ bắt đầu được chiết tách ra khỏi các lớp trầm tích. Và có một câu chuyện vui về việc này: những mảnh sọ nằm rất gần những rễ cây và sau đó những cái cây này lớn lên, nhưng nó tìm ra được hộp sọ này có nước từ sườn đồi và nó quyết định mọc rễ trong và xung quanh hộp sọ, giữ hộp sọ lại và ngăn cản nó khỏi bị rửa trôi khỏi đồi dốc. Chúng tôi bắt đầu tìm xương các chi, chúng tôi tìm thấy xương ngón tay, xương chậu, đốt sống, xương sườn, xương đòn, những thứ chưa bao giờ thấy ở loài Homo erectus. Nó quả thật là điều tuyệt vời. Anh ta có cơ thể rất giống với chúng ta, và anh ta đang ở mức trở thành con người.
10:26
Sau khoảng thời gian ngắn, những thành viên khác của loài anh ấy bắt đầu di chuyển về phía bắc, ra khỏi châu Phi, và bạn bắt đầu thấy hóa thạch Homo erectus ở Georgia, Trung Quốc và một vài nơi ở Indonesia. Vậy là Homo erectus là tổ tiên loài người đầu tiên di cư khỏi châu Phi và bắt đầu lan tỏa khắp địa cầu. Một vài kết quả lí thú khác, một lần nữa, như tôi đã đề cập, từ Dmanisi, ở Cộng hòa Georgia. Nhưng những khám phú thú vị được công bố gần đây từ đảo Flores, Indonesia khi một nhóm những tổ tiên loài người này bị cô lập, và trở thành người lùn, cỡ một mét chiều cao. Nhưng họ chỉ sống cỡ 18000 năm trước, và nó là sự bất thường cần được để ý tới.
11:18
Chỉ cần đặt vấn đề về thế hệ, người ta rất khó suy nghĩ về thời gian, Homo erectus rời khỏi châu Phi 90 000 thế hệ về trước. Chúng ta tiến hóa từ cội nguồn ở châu Phi. Một lần nữa, khoảng 20 000 năm trước, chúng ta đã đủ lông đủ cánh. Và chúng ta chỉ mới rời khỏi châu Phi khoảng 70 000 năm. Cho tới khi 30 000 năm trước, có ít nhất ba loài vượn người đứng thẳng sống trên Trái Đất.
11:47
Câu hỏi hiện nay là, chúng ta là ai? Chúng ta chắc chắn là một giống loài ô uế, lãng phí, hung hăng với một ít tính tốt trong đó, có lẽ vậy. (cười) Hầu hết các bộ phận, chúng ta không hề cảm thấy dễ chịu một chút nào. Chúng ta có bộ não lớn hơn loài vượn tổ tiên. Đây là một kiểu thích nghi tiến hóa tốt hay nó sẽ làm chúng ta thành loài vượn người có cuộc sống ngắn nhất trên Trái Đất?
12:19
Và điều gì đã làm chúng ta trở thành người như bây giờ? Tôi nghĩ đó là do trí thông minh tập thể. Đó là khả năng viết chữ, ngôn ngữ và sự tỉnh táo. Từ buổi đầu sơ khai, với những công cụ bằng đá hết sức thô sơ, chúng ta bây giờ đã có được những công cụ rất tiên tiến, và cách sử dụng chúng đã đạt được mức chưa từng có: chúng ta có xe chạy trên sao Hỏa, chúng ta xây dựng bản đồ gene người, và thậm chí nhân bản vô tính được, nhờ Craig Venter.
12:52
Và chúng ta xoay sở để giao tiếp với mọi người trên toàn thế giới, từ những nơi phi thường. Kể cả trong những khu khai quật ở phía bắc Kenya, chúng tôi có thể nói chuyện với người khác về việc chúng tôi đang làm. Như Al Gore đã từng nhắn nhủ rằng chúng ta đã chạm tới con số phi thường của số người trên hành tinh này. Tổ tiên loài người chỉ thực sự tồn tại trên Trái Đất nếu bạn nhìn vào các ghi chép hóa thạch khoảng trung bình một triệu năm. Chúng ta chỉ mới sống được khoảng 20 000 năm nhưng chúng ta đã đạt tới dân số hơn sáu tỉ rưỡi người.
13:32
Năm ngoái, dân số tăng thêm 80 triệu người. Ý tôi là, đây là một con số phi thường. Bạn có thể thấy ở đây, một lần nữa, lấy từ sách của Al Gore. Nhưng chuyện đã xảy ra là công nghệ của chúng ta đã loại bỏ sự kiểm soát và giữ cân bằng trên sự tăng trưởng dân số. Chúng ta phải kiểm soát được dân số, và tôi nghĩ nó là một việc cần thiết phải làm ngày nay. Nhưng chúng ta phải kiểm soát được nó, bởi vì chúng ta khó có thể giữ được nó như một loài.
14:03
Cha tôi đã nói một cách chắc chắn rằng "Chúng ta chắc chắn là loài động vật duy nhất có thể đưa ra những lựa chọn tỉnh táo có thể ảnh hưởng tới sự sống còn của giống loài." Chúng ta có thể giữ được điều đó không? Rất quan trọng để nhớ rằng chúng ta đều tiến hóa tại châu Phi. Chúng ta đều có một phần gốc Phi. Chúng ta chia sẻ cùng một quá khứ và chia sẻ chung một tương lai. Nói về mặt tiến hóa, chúng ta chỉ là một đốm sáng. Chúng ta đang ngồi trên rìa của vách đá và chúng ta có công cụ lẫn công nghệ trong tay để truyền đạt những gì cần làm để giữ điều đó chung với nhau. Chúng ta có thể nói với từng con người ngoài kia, nếu chúng ta muốn. Nhưng liệu chúng ta có làm như thế, hay để thiên nhiên làm công việc của nó?
15:00
Để kết thúc bằng một lưu ý rất bổ ích, tôi nghĩ nói về tiến hóa, sau tất cả, nó có lẽ là một điều khá tốt. Tôi sẽ để nó ở đó, Cảm ơn các bạn rất nhiều. (vỗ tay)
