Thứ Bảy, 4 tháng 5, 2013

Bôrôđinô

                                       Mikhail Iurjevich Lermontov
Borodino

Бородино

Bôrôđinô (Người dịch: Thuỳ Dương)

— Скажи-ка, дядя, ведь не даром 
Москва, спалённая пожаром, 
Французу отдана? 
Ведь были ж схватки боевые, 
Да, говорят, ещё какие! 
Недаром помнит вся Россия 
Про день Бородина! 

— Да, были люди в наше время, 
Не то, что нынешнее племя: 
Богатыри — не вы! 
Плохая им досталась доля: 
Немногие вернулись с поля... 
Не будь на то господня воля, 
Не отдали б Москвы! 

Мы долго молча отступали, 
Досадно было, боя ждали, 
Ворчали старики: 
«Что ж мы? на зимние квартиры? 
Не смеют, что ли, командиры 
Чужие изорвать мундиры 
О русские штыки?» 

И вот нашли большое поле: 
Есть разгуляться где на воле! 
Построили редут. 
У наших ушки на макушке! 
Чуть утро осветило пушки 
И леса синие верхушки — 
Французы тут как тут. 

Забил заряд я в пушку туго 
И думал: угощу я друга! 
Постой-ка, брат мусью! 
Что тут хитрить, пожалуй к бою; 
Уж мы пойдем ломить стеною, 
Уж постоим мы головою 
За родину свою! 

Два дня мы были в перестрелке. 
Что толку в этакой безделке? 
Мы ждали третий день. 
Повсюду стали слышны речи: 
«Пора добраться до картечи!» 
И вот на поле грозной сечи 
Ночная пала тень. 

Прилёг вздремнуть я у лафета, 
И слышно было до рассвета, 
Как ликовал француз. 
Но тих был наш бивак открытый: 
Кто кивер чистил весь избитый, 
Кто штык точил, ворча сердито, 
Кусая длинный ус. 

И только небо засветилось, 
Всё шумно вдруг зашевелилось, 
Сверкнул за строем строй. 
Полковник наш рождён был хватом: 
Слуга царю, отец солдатам... 
Да, жаль его: сражён булатом, 
Он спит в земле сырой. 

И молвил он, сверкнув очами: 
«Ребята! не Москва ль за нами? 
Умрёмте же под Москвой, 
Как наши братья умирали!» 
И умереть мы обещали, 
И клятву верности сдержали 
Мы в Бородинский бой. 

Ну ж был денёк! Сквозь дым летучий 
Французы двинулись, как тучи, 
И все на наш редут. 
Уланы с пёстрыми значками, 
Драгуны с конскими хвостами, 
Все промелькнули перед нами, 
Все побывали тут. 

Вам не видать таких сражений!.. 
Носились знамена, как тени, 
В дыму огонь блестел, 
Звучал булат, картечь визжала, 
Рука бойцов колоть устала, 
И ядрам пролетать мешала 
Гора кровавых тел. 

Изведал враг в тот день немало, 
Что значит русский бой удалый, 
Наш рукопашный бой!.. 
Земля тряслась — как наши груди, 
Смешались в кучу кони, люди, 
И залпы тысячи орудий 
Слились в протяжный вой... 

Вот смерклось. Были все готовы 
Заутра бой затеять новый 
И до конца стоять... 
Вот затрещали барабаны — 
И отступили бусурманы. 
Тогда считать мы стали раны, 
Товарищей считать. 

Да, были люди в наше время, 
Могучее, лихое племя: 
Богатыри — не вы. 
Плохая им досталась доля: 
Немногие вернулись с поля. 
Когда б на то не божья воля, 
Не отдали б Москвы!

- Bác nhỉ, đâu phải là vô ích 
Matxcơva rực lửa ngày đêm 
Để rơi vào tay Pháp? 
Thì chúng đã có những keo đọ sức 
Mà nghe đâu nào phải chuyện vừa 
Dễ gì ngày Bôrôđinô 
Cả nước Nga này đều ghi nhớ! 

- Phải, những con người của thời ta đó 
Có đâu như ở thời này 
Dũng sĩ oai hùng - nào phải các chú mày! 
Họ gánh chịu số phận đời nghiệt ngã 
Chiến trận trở về mấy kẻ... 
Nếu như chẳng phải mệnh trời 
Thì Matxcơva nào họ chịu buông rơi 

Ta lặng lẽ rút quân liên tiếp 
Thèm được đánh, ruột gan ấm ức 
Cánh bố già nuốt hận càu nhàu: 
"Lính ta về rúc bếp hay sao? 
Phải chăng quan trên không dám 
Xé quân phục ngoại bang thành trăm mảnh 
Trên đầu lưỡi lê Nga?" 

Nhưng rồi một chiến trường rộng lớn hiện ra 
Nơi đây vẫy vùng thoả chí 
Bọn ta dựng công sự 
Giỏng tai nghe ngóng binh tình! 
Sớm mai trời vừa soi tỏ 
Nòng thần công và ngọn rừng xanh 
Quân Pháp đà lố nhố 

Đạn thần công ta nhồi chặt nõ 
Nghĩ thầm: thết bạn ta đây 
Nào xin mời, anh bạn méc-xừ ơi! 
Đòn chi nhau, cứ đường hoàng giáp trận 
Đây sẽ dăng thành tiến đánh 
Thề hy sinh đến giọt máu cuối cùng 
Vì Tổ quốc quê hương! 

Súng chọi súng hai ngày đối đáp 
Trò dớ dẩn chẳng bõ bèn chi hết 
Phải chờ đến sáng thứ ba 
Khắp nơi nghe bàn tán nhỏ to 
"Phải dùng đến đạn ria tiếp cận!" 
Bãi chiến trường trận đụng đầu kinh khủng 
Dần chìm sâu trong bóng đêm đen 

Ta ngả lưng nghỉ trên bệ thần công 
Và thâu đêm suốt sáng 
Nghe lính Pháp tưng bừng sửa soạn 
Phía ta công sự lặng thinh 
Người sửa mũ ki-ve nhàu bẹp lấm lem 
Kẻ tức giận càu nhàu nhai ria mép 
Đem lưỡi lê mài sắc 

Và khi trời vừa rạng tinh mơ 
Bỗng ì ầm chuyển động gần xa 
Từng cơ đội rùng rùng nối tiếp 
Vị đại tá của bọn ta vốn dòng tuấn kiệt 
Bầy tôi vua, cha của ba quân 
Thương ôi, ngang một đường gươm 
Ngài ngã xuống, ngủ yên trong đất lạnh 

Mắt sáng ngời, lời còn sang sảng" 
"Sau lưng há không phải Matxcơva? 
Thì anh em hãy chết trước thành đô 
Như những người anh em xưa đã chết!" 
Và chúng tôi thề liều thân chẳng tiếc 
Và trung thành giữ trọn lời thề 
Tiến trận Bôrôđinô 

Ôi mới thật là một ngày đáng nhớ 
Quân Pháp như mây đen cuộn gió 
Cứ theo nhau ùn đến pháo ta 
Lính U-lan quân hiệu rườm rà 
Binh sĩ Đra-gun tung đôi ngựa 
Cứ loang loáng nhưi đèn cù vây bủa 
Cứ ùn ùn lũ lượt kéo qua 

Các chú mày đâu còn thấy cảnh kia!... 
Quân kỳ bay rợp trời rợp đất 
Lửa nhấp nhoáng trong khói tuôn mù mịt 
Xoang xoảng gươm khua, đại bác rít gầm 
Tay rã rời đâm chém dọc ngang 
Và thây đổ máu me xây thành núi 
Đạn thần công không bay đi nổi 

Giặc hiểu ra bữa ấy khá nhiều 
Người lính Nga xung trận ra sao? 
Trận giáp chiến Nga nấy nay chưa biết! 
Đất rung lên tựa như lồng ngực 
Ngựa, người, hỗn độn tơi bời 
Thần công như sấm dậy long trời 
Hàng ngàn khẩu cùng nhau phát hoả... 

Thế rồi tối dần. Sẵn sàng tất cả 
Lại bắt đầu một trận mới ngày mai 
Và nhất thiết không lùi... 
Vừa hay rền trống lệnh 
Lũ tà đạo thu quân hồi tướng 
Bấy giờ ta mới đếm vết thương 
Kiểm lại xem ai mất ai còn 

Phải, những con người của thời ta đó 
Hiên ngang và dũng cường thay! 
Dũng sĩ oai hùng - nào phải các chú mày! 
Họ gánh chịu số phận đời nghiệt ngã 
Chiến trận trở về mấy kẻ... 
Nếu chẳng là ý thượng đế Chúa trời 
Thì Matxcơva nào họ chịu buông rơi!


Không có nhận xét nào: